Yüksek Gerilim İşletme Sorumluluğu Nedir?
Elektrik Yüksek Gerilim Tesisleri’nde can ve mal güvenliğinin sağlanması ve kayıpların önlenmesi için gerekli işletme hizmetlerinin yürütülmesini üstlenen yetkili kişilere "Yüksek Gerilim İşletme Sorumlusu" denir. İşletme sorumluluğunu üstlenecek mühendislerin EMO tarafından verilen "Elektrik Y.G. Tesisleri İşletme Sorumluluğu" ve SMM belgesine sahip olması gereklidir.
Neden Yapılır?
1 kV’un üzerindeki tesisler doğru kurulamadığında ve işletilemediğinde can ve mal güvenliği açısından büyük risk taşırlar. Bu nedenle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Elektrik Mühendisleri Odası tarafından , riski azaltmak ve tesis güvenliğini artırmak için bazı yasal düzenlemeler yapılmıştır. 1 kV’un üstündeki Yüksek Gerilim Tesislerinin İşletme Sorumluluğunu üstlenen elektrik mühendislerinin yetki ve yükümlülükleri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nca yürürlüğe konulan 30.11.2000 tarihli ve 24246 sayılı resmi gazete’de yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’nde belirtilmiştir. Bu Yönetmelik 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu’nun hükümlerine dayandırılarak yasal ve zorunlu hale getirilmiştir.
Nasıl Yapılır?
- İşletme sorumlusu görevi üstlenmesini takiben mevcut YG tesislerini denetler, tesislerin hali hazır durumda işletme yönünden kusur ve eksiklerinin bulunup bulunmadığını belirler ve durumu işletme sahibine rapor eder.
- Belirlenen işletme personelinin eğitimini yaptırır ve herhangi bir yanlış manevraya meydan vermeyecek şekilde gerekli önlemleri alır.
- YG Tesislerinin tek hat şemasını hazırlayarak YG Hücrelerinin yer aldığı bölüme asılmasını sağlar.
- Manevra yönergelerini hazırlayarak işletme personeline imza karşılığında verir.
- İşletmelerde gereken manevralar, işletme sorumlusu tarafından yapılır ya da kendi gözetimi altında ve sorumluluğunda sorumluluğu kendine ait olmak üzere yetkili bir işletme personeli tarafından yapılabilir.
- İşletme sırasında ortaya çıkacak arıza açmalarında, açmanın değerlendirilerek gerekli manevraların yapılması işletme sorumlusunun talimatıyla gerçekleşir.
- İşletmeye ilişkin topraklama tesislerini, işletme çalışma koşullarına ve Elektrik Tesisleri’nde Topraklamalar Yönetmeliği’ne göre düzenli aralıklar ile veya gerektikçe yapılmasından sorumludur.
O.G. Hücre Ve Trafo Bakımı Nedir?
Orta gerilim dağıtım merkezlerinde enerji girişinden çıkışına kadar sistemde olan ekipmanları denetleyerek işletme özelliklerinin yanında kişilerin can güvenliğini de standartlara uygun olarak sağlayan yapıya OG Hücre denir.
AC sistemlerde gerilim seviyesini frekans değiştirilmeden manyetik indüksiyon yoluyla dönüştürmek için kullanılan ve hareketli parçası bulunmayan elektrik makinelerine trafo (Transformatör) denir.
Nasıl Yapılır?
- Trafonun giriş ve çıkış bağlantıları temizlenerek sıkılmalıdır.
- Trafo içindeki yağın kimyasal testleri yapılmalı ve delinme gerilimi ölçülmeli, çıkan analiz sonuçlarına göre yağın temizlenmesi veya değişim işlemleri yapılmalıdır.
- Topraklama irtibatları temizlenerek sıkılmalıdır, yayılma direnci ölçülmeli, koruma rölelerinin normal çalışıp - çalışmadığı kontrol edilmelidir. (Buchholz, kontaklı termometre, diferansiyel röle..vb )
- Büyük güçlü trafolarda kademe değiştirici kontaktörü’nün yağı tamamen değiştirilmeli ve primer- sekonder sargılarının dönüştürme oranı ve yalıtım direnci ölçülmelidir.
- Orta gerilim hücrelerinin , akım-gerilim trafoları temizlenmelidir. Kesicilerde kontak açma – kapama zamanları ve dirençleri ölçülmelidir.
- Trafo merkezinin havalandırması, aydınlatma sistemi ve akü şarj sistemi altı ayda bir kontrol edilerek gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
- Trafonun dış boya kontrolü ve bina beton kısımlarının bakımı yapılmalıdır.
- Dağıtım trafolarında çevirme oran testi, sargı direnci testi ve sargı izolasyon testleri yapılmalıdır.
Elektrik Tesisat Denetimi
Tesisat Denetiminin Amacı Nedir?
İşletmelerde elektrik enerjisinin güvenli ve kesintisiz çalışmasını sağlamak için yılda 1 defa yaptırılması zorunlu olan denetimdir. Bu denetimler uzman kişiler tarafından gerçekleştirilip raporlanmalıdır.
Neden Yapılır?
İşçi sağlığı ve iş güvenliği açısından büyük öneme sahiptir. İşletmede oluşabilecek arızaların tespit edilmesini ve önceden tedbir alınmasını sağlar. Arıza maliyetlerinin denetim maliyetlerinden çoğunlukla yüksek olduğu için işletme maliyetleri azalır. Elektrik enerjisi ile çalışan bu cihazların plansız durdurulmasını ya da arızalanmalarını önleyerek oluşabilecek zaman ve üretim kaybına neden olur. Çalışma ve yaşam alanındaki konforu yükseltir.
Nasıl Yapılır?
- Gerekli iş güvenliği önlemleri alındıktan sonra elektrik panolarını ve kablo tesisatlarında bir takım gözle kontroller gerçekleştirilir.
- Sistemlerin kaçak akım koruma rölesiyle korunup - korunmadığı kontrol edilir.
- Tek hat şemaları ve sigorta etiketlerinin olup olmadığı kontrol edilir.
- Pano kapağı ve gövdesinin topraklanıp topraklanmadığı kontrol edilir. Topraklama direnci ölçümü yılda 1 kez yapılır.
- Termal kamera ile sıcaklık kontrolleri yapılır.
- Aydınlatma ve priz tesisatları kontrol edilir.
KOMPANZASYON NEDİR ve NİÇİN KOMPANZASYON PANOLARI KURULMALIDIR?
Kompanzasyon, akım ile gerilim arasındaki faz farkının en ideal olabilecek açıya getirilerek, sistemi olumsuz etkileyen reaktif güçlerin sıfıra yaklaştırılması olayıdır. Yani güç faktörü cosϕ düzeltilir. Böylece enerji iletim hatlarının ve şebekenin gereksiz yere yüklenmesine sebep olan ve kayıpları artıran reaktif güç, olabildiğince minimum seviyede tutulur.
Reaktif gücü dengeleme ve akım ile gerilim arasında oluşan faz farkını olabildiğince azaltma işlemine reaktif güç kompanzasyonu denir. Eğer reaktif güç kompanzasyonu yapılmazsa, şebekede kayıplar oluşur. İletim hatları ve kablolar daha fazla akım çeker ve bu yüzden büyük gerilim düşümleri meydana gelir. Hatlarda gerilim düşümlerinin meydana gelmesi, enerji taşıma kapasitesini düşürür. Sonuç olarak kompanzasyon sayesinde daha kaliteli, daha ucuz ve daha verimli bir enerji kullanırız.
Altınsoy Elektrik Mühendislik olarak ,tesisiniz enerji kalitesini ve sizleri önemsiyoruz ,bunun için gerekli önlemleri alarak kompanzasyon panolarını sizler için güvenli ve kaliteli bir şekilde üretiyoruz. Tesisinizin güvenle çalışmasını sağlamak ve enerji kalitenizi artırmak için bizler ile iletişime geçebilirsiniz.
